Vlak na het slagen had Radio Holland al gebeld of ik daar toch wel in dienst wilde komen. Ik heb toen een afspraak gemaakt en kwam op een goede dag bij de heer van As op de Keizersgracht in Amsterdam terecht. Iedere marconist zal hem kennen. De man met de hazenlip, waardoor hij zijn naam zo grappig uitsprak. Deze meende mij eerst op mijn gemak te moeten stellen door mij eerst een vieze mop te laten vertellen. Ook hij deed een duit in het zakje, waarna de plichtplegingen volgden die bij de indiensttreding hoorden. Zo was daar ook een vragenlijst die ingevuld moest worden. De laatste vraag herinner ik mij nog goed. "Bent U bereid voor onze maatschappij voor twee jaar in de Oost te varen?" Ik vroeg de heer van As of dat een vraag of een plicht was. "Het is een vraag", antwoordde hij, "maar als je ‘nee’ invult neem ik je niet aan". Dus toen maar ‘ja’ ingevuld. Niet veel later is die voorwaarde afgeschaft. De exacte datum van indiensttreding kan ik mij niet meer herinneren. Na het behalen van het certificaat kon ik niet direct terecht doordat de praktijkcursus al aan de gang was en er pas in september weer een nieuwe cursus begon. Het zal dus wel augustus of september 1970 zijn geweest dat ik mijn loopbaan bij Radio-Holland begon. Gelijk gaan varen was er niet bij. Je diende eerst een praktijkcursus te volgen van circa 6 maanden om de nodige, meer praktijkgerichte kennis op te doen van de apparatuur die je aan boord van de Nederlandse schepen kon aantreffen, alsmede een gedegen kennis van de radar. Ook de vele huisregels van Radio-Holland diende je in die cursus eigen te maken. Er werd veel geoefend in het opbouwen van radioverbindingen en het leren van vakjargon, zoals afkortingen die veel gebruikt werden, maar niet in de officiële reglementen voorkwamen. Werken met morse was werken met afkortingen en codes om zoveel mogelijk tekst in zo kort mogelijke tijd door te geven. Daarnaast werd ook aandacht gegeven aan meet- en regeltechniek.

De praktijkcursus werd gevolgd bij de Radio-Holland vestiging aan de Eekhoutstraat 2 te Rotterdam. In een apart gebouwtje met 2 lokalen werden de lessen verzorgd.

Wie gaven daar de lessen:

Radartechniek werd gegeven door de heer Leeman. Deze man had een uitgebreide kennis van radars en kon een radarapparaat blindelings uit elkaar halen en weer in elkaar zetten. Bij het uiteenzetten van de radarstof hield hij een moordend tempo aan. Hij begon links bovenaan op een leeg schoolbord en schreef dit in ijltempo vol met schema's en tekst. Wie dit niet kon bijhouden, had een fors probleem en diende in de avonduren flink te studeren. Hij had nog een eigenschap. Had hij eenmaal de pest aan een leerling, dan werd betrokkene de gehele cursus daarmee geconfronteerd.

In een schrift vond ik nog de beschrijving hoe een radiostation overgenomen en overgedragen diende te worden:

Het overnemen van het radiostation:

Beoordeel of het station goed is onderhouden.

Check de Machtiging, het BvG, de geldigheid van het Radio Veiligheids Certificaat en de RAMAC kaart.

Controleer alle apparatuur; vergeet hierbij niet de auto-key te testen op de noodzender op de kunstantenne op bijv. 425 kHz.

Beproef de universeelmeter op alle bereiken.

Let op de toestand van het antennepark.

De zuurdichtheid van alle cellen van de accu's moet worden vergleken met de waarden genoteerd in de laatste rij van het accurapport. Grote afwijkingen vermelden in het Procesverbaal van Overname. Zo spoedig mogelijk moet een capaciteitsproef van de accu's worden genomen (alleen bij lang verblijf in een haven). Ontlaad de accu's hiertoe gedurende 6 uur op de noodzender en -ontvanger en noteer ieder uur de zuurdichtheid per cel. Is van een cel de zuurdichtheid lager dan 1160, na 6 uur ontlading, waarbij de polariteit van de cel om kan polen, dan moet een nieuwe bak van 3 cellen worden aangevraagd via RH met een staatje van de capaciteitsproef bijgevoegd. Is de cel eenmaal omgepoold, dan kan deze worden kortgesloten.

Controleer of de reservebuizen aanwezig zijn. Het gaat hier vooral om magnetrons, klystrons, OBB, ZBB en KSB's. Indien genoeg tijd voor vertrek, kontroleer dan alle buizen en reservematerialen of er geen lege buisdoosjes zijn. Reservemateriaal dat niet aanwezig is, dienst onmiddellijk per telefoon te worden aangevraagd bij de Inspectie in het geval van overname in Nederland. Vermeld dit in het Procesverbaal van Overname.

Check of er een voldoend aantal formulieren aan boord is voor de betreffende reis.

Check de boekwerken.

Controleer of de opgegeven reparaties zijn uitgevoerd en of aangevraagd materiaal is afgeleverd.

 

Het verlaten van een radiostation (verlof):

Zie er op toe dat voor aankomst in Nederland de administratie bijna klaar is.

Het station dient volledig opgeruimd en opgepoetst te zijn.

De boekwerken dienen bijgewerkt te zijn.

Eventuele reparatielijsten uitmaken.

Aanvragen van kantoorbehoeften en materiaal dienen voor aankomst klaar te zijn (dit i.v.m. grote drukte bij het binnenlopen).

Voor het verlaten van het radiostation moet op het bureau het accurapport, de stationsinventaris, de aanvragen en reparatielijsten en het uitgewerkte Procesverbaal van Overname, eventueel voorzien van opmerkingen, worden gedeponeerd.

Eventuele radarreparaties via de VHF melden aan de Inspectie.

Hoofdantenne aarden en alle spanningen van het radiostation uitschakelen.

Meldt u nu telefonisch bij de Inspectie.

 

Ja, Ja, de papierwinkel bij RH was gigantisch. Bij overname/overdracht in het buitenland kon je of hoefde je natuurlijk een aantal punten niet uit te voeren, omdat je meestal je opvolger trof en de meeste zaken direct kon overdragen.

De radiotechniek (theorie en praktijk) werden verzorgd door de heer de Baat-Doelman. In een lokaal vol met radioapparatuur werden wij voorbereid op de praktijk aan boord. De voorschriften en het seinen kregen we van de heer de Ruiter. Een zeer nauwgezet man die hele statistieken bijhield van de resultaten van alle praktijkcursussen. Hij gaf ieder cursus weer dezelfde proefwerken. Dat ontdekten wij , omdat hij op een gegeven moment zijn kasten open had laten staan.

E.e.a. ging natuurlijk gepaard met de nodige schriftelijke overhoringen. Had je nu 2 onvoldoendes dan werden je ouders hierover per brief geïnformeerd. Dat vonden wij zeer kinderachtig, want we waren nu toch van een zodanige leeftijd dat dergelijke toestanden toch niet meer konden. Maar de directeur van de Radio-Holland school (en ook van de praktijkcursus) was de heer van Schaik. Een behoudend man die werkelijk met Radio-Holland getrouwd was. Als hij weer eens een preek hield tegen ons ging dat, naarmate de preek vorderde, met steeds meer stemverheffing en consumptie. Hij eindigde dan ook steevast met de opmerking "achter ieder apparaat met het plaatje van Radio-Holland, staat de man van Radio-Holland", waarbij hij stevig met de wijsvinger op het bureau tikte.

Hij hield er nogal ouderwetse opvattingen op na. Iedereen die op de Radio-Holland school of op de praktijkcursus heeft gezeten, weet dat van Schaik ook voor een dagelijkse bron van humor zorgde. Hij had n.l. iedere dag weer problemen om zijn auto in een vak te parkeren. Dat lukte hem soms zelfs helemaal niet en dan moest een ander het voor hem opknappen.

Voor de praktijkcursus heb ik een half jaar in Rotterdam op kamers gezeten. Vandaar dus elke dag met de brommer naar de Eekhoutstraat.

De cursus eindigde met een techniek examen dat in mijn geval werd afgenomen door de heer van Ravenstein aan de Keizersgracht te Amsterdam. Ik was de laatste die door hem werd geëxamineerd alvorens hij met pensioen ging.

En toen stond er niets meer in de weg om aan boord te stappen van een schip.

In 1977 ben ik terug geweest bij RH Rotterdam om de applicatiecursus Elektronika voor Radio Officieren te volgen, de zogeheten E-cursus. De behandelde stof omvatte:

- Radar: beeldpresentatie, plotten en alignsystemen, true motion, Raytheon radars, werking TMCPA en toegepaste digitale techniek en foutzoeken in theorie en praktijk.

- Digitale techniek: talstelsels en basis schakelingen (EN, OF en NIET poorten), schakelalgebra, geheugen- en flipflop schakelingen, grafische rekenmethoden, Karnaugh diagrammen.

- SSB techniek: modulatie methoden, zijband generatoren, frequentie transformatie methoden, balans mixers, vermogensversterkers voor SSB, aanpassing aan antenne, foutzoeken, gebruik oscilloscoop, e.d.

- VHF-techniek: Blokschema behandeling van Argonaut, SRA ME30, Cossor 124ME28 en Zeearend. Algemene begrippen FM, eigenschappen antennes, praktische oefeningen en meten aan apparatuur.

- Halfgeleider techniek: basis theorie, werking dioden en transistoren, bijzondere halfgeleiders, thyristor, UJT en FET. Statische en dynamische metingen aan halfgeleider schakelingen, praktische toepassingen.

- Machinekamer electronica: Algemene behandeling met leidingschema's, inleiding meet- en regeltechniek, behandeling bewakings- en alarmeringstoestellen in theorie en praktijk.

In de begintijd van het Global Maritime Distress and Safety System (GMDSS) liep alles nog niet bepaald op rolletjes. Vooral door bedieningsfouten werden veel onbedoelde (valse) alarmen uitgezonden. In Engeland leidde dat tot een liedje over het systeem:

 

The GMDSS Song. (Melodie van 'The Wild Rover')

We've tried all the systems

but none of them worked

and pushed all the buttons

but nothing was heard

 

So now I am standing

way out on the deck

with seawater rising

right up to my neck

 

And it's ...

no nay rescue

I'm deep in distress

and what's the reason

GM - DSS

 

Watchkeeping my job

What I do very brave

Saving lives of the people

That's sailing the waves

 

We tried the old system

but what do we see

a rum rum device

they call DSC

 

And it's ...

no nay rescue

I'm deep in distress

and what's the reason

GM - DSS

 

And I feel like dancing

a madmaking waltz

All alerts I receive

just end up to be false

 

Safety's depending on

a digital burst

for the live of that sailor

I only fear worst

 

And it's ...

no nay rescue

I'm deep in distress

and what's the reason

GM - DSS

 

Right now we are working

on a system that's safe

so the sailor can easy

sail on his wave

 

We'll find a solution

for all that was wrong

and that is the reason

for the turn in this song

 

So there will be rescue

for the man in distress

Yes, it can be succesfull

GM - DSS